Artan dolar kuru nedeniyle, birçok üretici maliyetleri karşılamakta zorlanıyor. Bunun en büyük etkisini geçtiğimiz hafta şeker krizinde gördük ve daha sonra şekere özel üreticiler yüzde 40 oranında bir zam yaptı. Gıda’da yaşanan bu zorlanmanın sonucunda ise bazı marketlerde yağ ve şeker satışlarına kota getirildi. Gıda Perakendecileri Derneği Başkanı Galip Aykaç, uygulamayı doğruladı ve kısıtlı satış yöntemi uygulandığını ifade etti.
Dolar kurundaki artış ve tarihi zirve sürekliliğini korurken TÜİK verilerine göre yıllık enflasyon yüzde 19,89'a yükseldi.
Marketlerde yağ ve şeker satışına kota: Market alışverişlerine kota mı geldi?
Bağımsız iktisatçılardan oluşan Enflasyon Araştırma Grubu'nun verilerine göre (ENAG) enflasyon aylık bazda yüzde 6,90 artarken, yıllık bazda ise yüzde 49,87 oldu.
Enflasyondaki artış gıda fiyatlarına yansırken arz sıkıntısı da yeni bir kriz olarak vatandaşın karşısına çıktı.
Marketlerde yağ ve şeker satışına kota: Market alışverişlerine kota mı geldi?
Sözcü gazetesinden Gamze Bal ve Serkan Üstün'ün haberine göre, marketlerdeki şeker krizi büyüyerek ayçiçek yağına da sıçradı. Geçen haftalarda market raflarında geçici süre şeker bulunamamasının ardından şimdi de şeker ve yağ satışlarında sınırlamaya gidildi.
Marketlerde yağ ve şeker satışına kota: Market alışverişlerine kota mı geldi?
Bazı yaygın marketlerde yağ satışları 1 adet ile sınırlandırılmış durumda. Vatandaş bir ucuzluk marketinde istediği marka ayçiçek yağını uzun süredir bulamamaktan yakınırken, başka tüketiciler ise kesme şeker satışlarının da 1-2 kutuyla sınırlandırıldığını söylüyor. Market yöneticileri arz kısıtının sürdüğünü aktardı.
Marketlerde yağ ve şeker satışına kota: Market alışverişlerine kota mı geldi?
Marketler de fabrikalardan yeterli miktarda şeker alamadıkları için raflarda geçici bir süre şeker bulunamadığını söylemişti.
Marketlerde yağ ve şeker satışına kota: Market alışverişlerine kota mı geldi?
“Türk Şeker hafta başında yüzde 25 zam yaptı ama henüz ihtiyaç kadar arzı gerçekleştiremedi” diyen Aykaç, “Özel şeker fabrikaları da Türk Şeker fiyatına satış yapmıyor. Bu da zorunlu arz açığına yol açıyor. Bazı perakendeciler de doğal olarak tüm tüketicilere ulaşabilmek için kısıtlı satış yöntemini uygulayabiliyorlar” diye konuştu.
Marketlerde yağ ve şeker satışına kota: Market alışverişlerine kota mı geldi?
TARIM KREDİ 1 ADET İLE SINIRLADI
Öte yandan, şekerin ardından ayçiçek yağı satışları da 1 adet ile sınırlandırılmaya başlandı.
Marketlerde yağ ve şeker satışına kota: Market alışverişlerine kota mı geldi?
Tarım Kredi marketlerinde gözlemlediğimiz bu uygulamada, yağ raflarına asılmış duyuruda şu yazıyor: “Değerli müşterimiz, tüm yağ çeşitlerimiz 1 adet ile sınırlıdır. Anlayışınız için teşekkür ederiz.”
Marketlerde yağ ve şeker satışına kota: Market alışverişlerine kota mı geldi?
Konu ile ilgili bilgi veren Tarım Kredi Kooperatifi mazağa yetkilileri, mağazalarında satılan yağ fiyatlarının piyasanın genelinden daha ucuz olduğunu ileri sürdü.
Marketlerde yağ ve şeker satışına kota: Market alışverişlerine kota mı geldi?
Yetkililer, fiyatlar nedeniyle insanların stok yapma yoluna gittiğini ve daha fazla müşteriye ürünü ulaştırabilmek için satış kotası koyduklarını belirtti. Aynı uygulamanın şeker satışında da geçerli olduğunu belirten yetkililer, şu anda piyasada şeker bulunamadığını ve daha fazla müşteriye şeker ulaştırabilmek için şeker satışına kısıtlama getirdiğini belirtti.
Marketlerde yağ ve şeker satışına kota: Market alışverişlerine kota mı geldi?
Tarım Kredi marketlerinde satılan litrelik ayçiçek yağı fiyatları ile ilgili kasım ayı başında Birleşik Kamu-İş Sendikası’ndan yapılan bir açıklamada da şöyle denilmişti: “5 litrelik ayçiçek yağı fiyatı 100 TL’nin üzerine çıkarken, Tarım Kredi Kooperatiflerinde 5 litrelik yağ fiyatı 84,90 TL'ye satılmakta ancak 1 adetle sınırlanmıştır.”
Marketlerde yağ ve şeker satışına kota: Market alışverişlerine kota mı geldi?
GPD Başkanı Galip Aykaç, perakende yağ satışlarındaki sınırlamanın nedeninin de tıpkı şekerde olduğu gibi yağ sanayicilerinin de arzı kısma yoluna gittiklerini, perakendecinin de müşterilerinin hepsine ürün sunabilmek için elindekini sınırlı satma yoluna gittiğini aktardı.
Marketlerde yağ ve şeker satışına kota: Market alışverişlerine kota mı geldi?
Türkiye’nin ayçiçeği ihtiyacının yaklaşık yüzde 45’ini ithal ettiğini ve dünyada artan emtia fiyatlarının maliyetleri artırdığını belirten Aykaç, şöyle devam etti:
Marketlerde yağ ve şeker satışına kota: Market alışverişlerine kota mı geldi?
“İlave olarak kur yükselince içerideki çekirdek ve ham yağ üreticileri arzı temkinli yapmak istiyorlar zira fiyatlar yükselmeye devam ediyor ve nerede duracağı belli değil. Enflasyon, sermayeyi yiyen bir şey. Fiyatlar arttıkça aynı miktar mal için ilave sermaye ihtiyacı doğuyor. Fiyatların arttığı dönemde satışı kısmak, sermaye ihtiyacını o ölçüde azaltır. Tahminim, çekirdeği elinde tutanların bir kısmı üretici, onlar kar etme peşinde ve bunlar azınlıkta. Elinde çekirdeği tutanların büyük kısmı da tüccar, onlar da piyasayı izleyip yüksek fiyata satmak istiyorlar. Bir kısmı da yağ sanayicileri. Onlar da ilave sermaye ihtiyacını azaltmak için arzı dikkatli yapmaya çalışıyorlar. Bazı perakendeciler ise müşterilerinin hepsine ürün sunabilmek için kısıtlı satış yapmak zorunda kalabiliyorlar. Görünen o ki ayçiçeği yağını önümüzdeki günlerde de konuşmaya devam edeceğiz.”
