Yargı Reformu’nun 3. paketi bugün Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girdi. Hukuk Muhakemeleri Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında 7251 Sayılı Kanun, yürütme ve yürürlük maddesiyle birlikte 64 maddeden oluşuyor. Adalet Bakanı Abdulhamit Gül sosyal medya hesabından yayımladığı mesajda: “Yargı Reformu'nun 3. paketi, bugün yürürlüğe girdi. Hukuk yargılamalarının daha etkin bir şekilde yürütülebilmesi, makul sürede sonuçlandırılması ve yargısal işleyişin hızlandırılmasına yönelik değişiklikleri içeren Kanun, ülkemize ve yargı camiasına hayırlı olsun.” dedi.
Kanunun getirdiği yenilikler arasında öne çıkan maddeler şunlar:
E-DURUŞMA UYGULAMASININ MEVZUAT ALTYAPISI GÜÇLENDİRİLDİ
Daha önce tarafların rızasıyla uygulanan e-duruşma, artık taraflardan birinin talebi ve hakimin kararıyla gerçekleştirilebilecek. Düzenleme ile tanık, bilirkişi, uzman ses ve görüntü nakli yoluyla bulundukları yerde dinlenebilecek.
TÜKETİCİ ARABULUCULUĞU DAVA ŞARTI OLARAK ZORUNLU HALE GETİRİLDİ
Tüketici hakem heyetlerinin görev alanı dışında kalan ve doğrudan tüketici mahkemelerine açılan yıllık yaklaşık 50 bin dosya zorunlu arabuluculuk kapsamına alındı. Böylece tüketici uyuşmazlıkları daha kısa sürede sonuçlanabilecektir.
MAHKEMELERİN UZMANLAŞMASI SAĞLANIYOR
YRS kapsamındaki hedeflerden biri olan vatandaşların doğru karara makul sürede ulaşmasını sağlamak için hukuk yargılamalarında bazı alanlarda ihtisaslaşmaya gidiliyor. Bu amaçla il merkezlerinde ve büyük ilçelerde ticaret veya fikri sınai haklar hukuk ve ceza mahkemeleri kurulacak.
TİCARET MAHKEMELERİNDE YARGILAMA HIZLANDIRILIYOR
Düzenleme ile ticari davalarda uygulanan basit yargılama usulüne ilişkin parasal sınır yüz bin Türk lirasından beş yüz bin Türk lirasına çıkarılarak ticari davaların daha hızlı sonuçlanması amaçlanıyor. Yine, ticaret mahkemelerinde tek hâkimle görülebilen dava ve işlerin parasal sınırı üç yüz bin Türk lirasından beş yüz bin Türk lirasına çıkarılmaktadır.
ENGELLİ VATANDAŞLARIN SENET NİTELİĞİNDE BELGE DÜZENLEYEBİLMELERİ KOLAYLAŞTIRILDI
Engellilerin ya da okuma yazma bildiği halde herhangi bir gerekçeyle imza atamayanların mühür ya da parmak izi gibi yöntemlerle düzenledikleri belgelerin senet niteliği taşıyabilmesi için bu belgelerin masrafsız bir şekilde noterler tarafından onaylanması yeterli olacak.
YARGILAMALARIN TEBLİGATTAN KAYNAKLI UZAMASI ORTADAN KALDIRILDI
Sözlü yargılama ve hüküm duruşması için zorunlu olan tebligat, tahkikat aşamasına çekilerek yargılamanın uzaması önlenmektedir.
KADASTRO MAHKEMELERİNİN KARARLARIYLA İLGİLİ KANUN YOLU GENİŞLETİLİYOR
Mülkiyetin ilk elden belirlendiği kadastro mahkemelerine ait kararlar, miktar ve değerine bakılmaksızın istinaf ve temyiz kanun yolu incelemesine açıldı.
DELİL AVANSININ PEŞİN OLARAK YATIRILMASI ZORUNLULUĞU KALDIRILDI
Delil avansının peşin yatırılması uygulaması değiştirildi. Delil avansı dava sürecinde, ne zaman gerekiyorsa o zaman yatırılacak. Böylece vatandaş hakkını ararken davanın başında ağır bir mali yükle karşılaşmayacak.
ÖN İNCELEME KURUMU YENİDEN ELE ALINARAK YARGISAL İŞLEYİŞ HIZLANDIRILDI
Düzenleme ile tarafların davaya konu olan delil ve belgeleri ön inceleme duruşmasından önce mahkemeye sunmaları zorunluluğu getirildi. Adeta davanın yol haritasının belirlendiği ön inceleme duruşmasının daha etkin bir şekilde yapılması sağlanacaktır. Böylece tahkikat aşamasına daha erken geçilebilecek ve yargılama süreci kısalacaktır.
HUKUK YARGILAMALARINDA HAKİM GEREKİRSE GİZLİLİK KARARI VEREBİLECEK
Hukuk yargılamalarında kişilerin anayasa ve uluslararası metinlerde güvence altına alınan haklarının zedelenmemesi sağlanmaktadır. Böylece, hem kişilerin adil yargılanma hakkı güvence altına alınırken; hem de yargılama sırasında kişilerin -özel hayatı, ticari sırları gibi- özel koruma altına alınması sağlandı.
İDDİA VEYA SAVUNMANIN GENİŞLETİLMESİ KURUMU DAHA ADİL HALE GETİRİLDİ
Ön inceleme duruşmasına mazeretsiz gelmeyen tarafın rızası hilafına iddia veya savunmanın genişletilmesi ve değiştirilmesi usulü kaldırıldı. Böylece adil yargılanma ilkesi güçlendirildi.
SİGORTA TAZMİNAT ALACAKLARININ TAKİBİ KİŞİNİN KENDİSİ VEYA AVUKATI TARAFINDAN YAPILABİLECEK
Bu düzenlemeyle hukuki işlem güvenliğinin sağlanması ve hak sahiplerinin korunması amacıyla sigorta tazminat alacaklarının takibini yapabilecek kişiler belirlendi. Artık ehil olmayan kişiler sigorta tazminat alacağı takip ederek vatandaşı mağdur edemeyecekler.
