Devlet memurluğuna ilk kez geçenler veya yeniden atananlar ile kurumiçi ya da kurumlararası yer değiştirme suretiyle atananlara, göreve başlamaları için belli bir süre (mehil müddeti) tanınmaktadır.Devlet memuriyetinde mehil müddeti ve süresi
İlk kez veya yeniden ya da yer değiştirme suretiyle (naklen) atamalarda “mehil müddeti”, atama işleminin kendisine tebliğ edildiği (ya da tebliğ edilmiş sayıldığı) tarihi izletn günden başlamak üzere göreve başlanması gereken son gün mesai saati bitimine kadar olan süredir.
*Aynı yerdeki (ikamet mahallerindeki) bir göreve atananlar için mehil müddeti, atama emrinin kendilerine tebliğ gününü izleyen iş günü mesai bitiminde sona ermektedir.
*Başka yerdeki (ikamet mahalli dışındaki) bir göreve atananlar için ise mehil müddeti, atama emrinin kendilerine tebliğ gününü izleyen 15 gün ve takip eden belli yol süresini izleyen iş günü mesai bitiminde sona ermektedir.
Mehil süresinin başlangıç tarihi
657 sayılı Kanunda yer alan düzenlemeye göre;
-İlk defa, yeniden veya naklen atanan memurların mehil süresi, atama emirlerinin kendilerine tebliğ edildiği (veya tebliğ edilmiş sayıldığı) günü izleyen iş günü başlar.
-Yasal izinlerini kullanırken veya geçici bir görevde bulunurken başka bir göreve atanan memurların mehil süresi, izin veya geçici görevin bitiminden itibaren başlar.
-Hesaplarını yerlerine gelenlere devir zorunda bulunan sayman ve sayman mutemetlerinin başka bir göreve atanmaları durumunda haklarında uygulanacak mehil müddeti süresi, yapılacak devrin sona ermesinden itibaren başlar.
-Başka bir göreve atanan ancak eski görevlerine devamları kurumlarınca yazılı olarak bildirilenler haklarında uygulanacak mehil müddeti süresi, yeni görev yerlerine hareketlerinin kurumları tarafından tebliğ edilmesinden veya yerlerine atananların gelmesinden itibaren başlar.
Memurun mehil müddeti içinde hastalanması
657 sayılı Kanuna göre memurun izinli ve raporlu olması kendisine tebligatta bulunulmasına engel teşkil etmemekte ve kanuni izinlerini kullandıkları sırada başka bir göreve atanan memurların mehil müddeti izin ve rapor süresinin bitiminde başlatılmaktadır.
Öte yandan, kurum içi veya kurumlar arası naklen atama suretiyle başka bir yerdeki göreve atanan memurların, kullandıkları mehil müddeti süresinde memuriyet statüleri devam ettiğinden, bu süre içinde usulüne uygun olarak alınan hastalık raporlarına istinaden hastalık izni kullanmaları da mümkündür.
Bu itibarla, mehil müddeti içerisinde usulüne uygun alınan ve hastalık iznine çevrilen hastalık raporlarına istinaden memurun hastalık izni kullanması mümkün olup, bu şekilde kullanılan hastalık izni, memurun kullanmaya başlamış olduğu mehil müddetini kesecektir. Rapor süresi bitiminde ise memur mehil müddetinin kalan kısmını kullandıktan sonra yeni görevine başlayabilecektir.
Geçici görevli olduğu yere asaleten atanan memurun mehil müddeti
Geçici görevlendirme ile naklen atama işlemleri birbirinden farklı işlemlerdir. Mehil müddeti hakkını gerektiren işlemin ilk defa, yeniden veya naklen atamaya ilişkin olması nedeniyle, geçici görevle bulunulan yere memurun asaleten naklen atanmış olması, mehil müddetinden yararlanmasına engel oluşturmayacaktır.
OHAL dönemlerinde mehil süresi
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, ilk defa veya yeniden ya da yer değiştirme suretiyle aynı yerdeki veya başka yerdeki memuriyet kadrolarına atananların, yeni görevlerine ne zamana kadar başlamaları gerekeceğini (mehil müddeti) düzenlerken, mehil müddeti sürelerini olağanüstü hallerde kısaltma konusunda Bakanlar Kuruluna yetki de vermiştir.
Buna nedenle, OHAL uygulanan yerlerde ve bu durumun devamı süresince, memurların mehil müddeti sürelerinin Bakanlar Kurulu tarafından kısaltılması mümkündür.
Mehil müddetine uyulmamasının yaptırımları
Kendilerine tanınan mehil müddeti içinde görevine başlamayanlar bazı işlemlerle karşılaşabilmektedirler.
**İlk defa veya yeniden atananlardan, belge ile ispatı mümkün zorlayıcı sebepler olmaksızın mehil müddeti içinde görevlerine başlamadıklarında atanmaları iptal edilir. Belge ile ispatı mümkün zorlayıcı sebepleri olanların ataması ise göreve başlamama hali 2 ayı aştığında iptal edilir. Atamaları iptal edilenler 1 yıl süreyle Devlet memuru olarak istihdam edilmezler.
**Yer değiştirme suretiyle (naklen) başka yerdeki bir göreve atananlardan mehil müddeti içinde yeni görevlerine başlamayanlara, eski görevlerinden ayrılış ve yeni görevlerine başlayış tarihleri arasında aylıksız 10 günlük bir süre daha tanınabilir. Belge ile ispatı mümkün zorlayıcı sebepler olmaksızın bu süre sonuna kadar da yeni görevine başlamayanlar memuriyetten çekilmiş sayılır. Olağan dönemlerde memuriyetten çekilmiş sayılanlar 1 yıl geçmeden yeniden Devlet memuru olarak istihdam edilmezken, olağanüstü hal dönemlerinde çekilmiş sayılanlar ise bir daha Devlet memurluğuna alınmazlar.
Mehil müddeti süresince yararlanılamayacak olan haklar
Ataması yapılanlar, atandıkları göreve başlamaları için kendilerine tanınan mehil müddeti süresince bazı haklardan yararlanamaz.
-İlk defa veya yeniden Devlet memuriyetine atananların mehil müddeti olarak kullandıkları süreler için kendilerine herhangi bir ücret ödenmez ve bu süreler hizmetlerinden sayılmaz.
-Kurum içi veya kurumlararası naklen atananların mehil müddeti olarak kullandıkları süreler için;
a) Teknik ve Sağlık hizmetleri sınıfları kapsamında olup kalkınmada öncelikli bölgelerde görev yapmalarından dolayı kendilerine ödenen ek özel hizmet tazminatından yararlanamazlar.
b) Teknik hizmetler sınıfı kapsamında olup açık alanda çalışmalarından dolayı kendilerine ödenen ek özel hizmet tazminatından yararlanamazlar.
c) Büyük yatırım projelerinde görev almalarından dolayı bazı memurlara ödenen ek özel hizmet tazminatı ödenmez.
d) Sağlık hizmetleri sınıfı kapsamında olup il ve ilçe merkezine uzak yerleşim birimlerinde görev yapıyor olmalarından dolayı kendilerine ödenen ilave özel hizmet tazminatından yararlanamazlar.
