Şanlıurfa’da tespih geleneği, Haliliye Belediyesinin Geleneksel El Sanatları Merkezinde usta eller tarafından yaşatılıyor. Her biri birbirinden değerli taşlarla çeşitli aşamalardan sonra hazır hale gelen tespihler, her kesimden alıcı buluyor.
Şanlıurfa’da tespih geleneği, usta eller tarafından Haliliye Belediyesi Geleneksel El Sanatları Merkezinde yaşatılıyor. Damla, akik, sedef, mercan gibi değerli taşlardan yapılan tespihler, gümüş ve altınla da zaman zaman işlenerek daha değerli hale getiriliyor. Usta eller tarafından yapılan tespihler, 100 TL ile 10 bin lira arasında satışa sunuluyor.
Yaklaşık 12 yıldır tespih işlemeciliği yapan Gökhan Beyazdiş, “2009 yıllından bu yana bu işi yapıyorum. Tespih günümüzden bu yana zikir amaçlı kullanılıyordu. Genellikle 99 taneli tespihler zikir amaçlı kullanılıyor. 33 taneli tespihlerde genelde stres amaçlı kullanılıyor. Fiyatları da malzemesine göre değişir. Ateş kehribar, sıkma kehribar, damla kehribar gibi çeşitleri vardır. Sıkma kehribar biraz üst düzey malzeme olduğu için fiyat olarak diğerlerinden daha pahalı. Sıkma kehribar 1900’lü yıllarda bir profesör tarafından Almanya’da dökülüyor. Adam nesli boyunca döküyor. Formülünü kimseye söylemiyor. O yüzden Osmanlı sıkması rağbet görüyor ve kıymetlidir. Damla kehribarda çam ağacının fosilleşmiş halidir. Çamın üstündeki bal dokusundan adını alır. Çamın altındaki reçine toprağın altında bir asırlık kaldıktan sonra kaya haline gelir ondan sonra işlenir. Daha erken bir zamanda çıkardığı zaman bu pek sağlıklı olmaz, çalışılmaz ve kırılır. Ateş kehribarda aynı şekilde 1900’lü yıllarda kumar zarları olarak kullanılıyordu. Şimdilerde ise zikir tespihi ve stres tespihi haline getiriyoruz. Pandemi nedeniyle de insanlar sürekli evde oturduklarından dolayı stres atmak için baya bir rağbet gösteriyor. Biz burada hediyelik tespihlerde yapıyoruz. Hediyelik eşyalar üzerine Göbeklitepe figürleri yapıyoruz. Daha çok tespih ağırlıklı çalışıyoruz" diye konuştu.
Gökhan Beyazdiş, "Tespihin yapım aşaması 5 aşamadan geçiyor. Tek tek biçip daha sonra tek tek yuvarlama yapıyoruz. Daha sonra delim işlemi yapılıyor. Sonra tekrardan tane haline çevirerek yuvarlama yapıyoruz daha sonra parlatıyoruz. Yani yaklaşık 5-6 aşamadan geçtikten sonra tespih halini alıyor. Damla kehribar olursa o biraz daha kırılgan malzeme olduğundan dolayı yaklaşık bir hafta falan sürüyor. Bunların her bir aşamasını bir gün içerisinde yapıyoruz. Dikkatli olunması lazım yoksa kırılabilir. Son olarak damla kehribar çalışması yaptık. Damla kehribar dediğimiz çamın reçinesidir. Bunlar yüksek fiyatlı tespihlerdir. Bunlar yeri geldiği zamanda bir araba fiyatına olabiliyor” ifadelerine yer verdi.
