Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü ile belediyelerin ortak çalışması, rayiç bedellerin gerçek piyasa değerine çekilmesini hedefliyor. 10-15 kat artış öngörülen bu düzenleme, 25 milyar dolarlık vergi kaybını önleyecek, kayıt dışılığı bitirecek ve vergi adaletini sağlayacak. Ancak, artan vergi yüküyle birlikte ev sahipleri ve alıcılar için yeni bir dönem başlıyor. Peki, bu tsunami gibi değişim kimi nasıl etkileyecek?
Vergi Kaçakçılığına Son: 25 Milyar Dolarlık Kayıp!
Prof. Dr. Emre Alkin’in “Gayrimenkul Değerlemesi Sorunsalı: Vergi Kaybı ve Eksik Sigorta” raporuna göre, Türkiye’de yılda 1,5 milyon konut satılırken, rayiç bedel ile gerçek satış fiyatı arasındaki fark nedeniyle 6 milyar dolar vergi kaybı yaşanıyor. Ülkedeki 38 milyon konut dikkate alındığında, bu kayıp 8 milyar dolara ulaşıyor. İmarlı arazilerdeki kayıplar eklendiğinde ise toplam maliyet 25 milyar dolara yaklaşıyor! Bu devasa rakam, kamu gelirlerinde ciddi bir azalmaya ve vergi adaletinde eşitsizliklere yol açıyor. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, “Gerçek değer üzerinden tapu harcı alınması, adaletsizliği ortadan kaldıracak” diyerek bu düzenlemenin gerekliliğini vurgulamıştı.
Gerçek Değerle Satış: Ev Sahipleri İçin Prestij ve Güvence!
2026’da devreye girecek sistemle, tapuda görünen değerler gerçek piyasa fiyatlarına yaklaşacak. Bu, ev sahipleri için sadece psikolojik bir prestij artışı değil, aynı zamanda hukuki bir avantaj sağlayacak. Rayiç bedelin yükselmesi, satışlarda resmi belge niteliği taşıyarak alıcı-satıcı arasındaki değer tartışmalarını ortadan kaldıracak. Kayıt dışı beyanlar tarih olacak, işlemler şeffaf ve gerçek değer üzerinden yapılacak. Ev sahipleri, mülklerinin resmi değerinin artmasıyla daha güçlü bir konuma yerleşecek!
Kredi Limitleri Fırlıyor: Finansmana Erişim Kolaylaşıyor!
Rayiç bedellerin artışı, bankacılık sektöründe adeta bir devrim yaratacak! Bankalar, kredi teminatı olarak taşınmazların rayiç bedelini baz alıyor. Yeni sistemle kredi limitleri yükselecek, daha önce düşük rayiç bedel nedeniyle teminat sorunu yaşayan taşınmazlar krediye uygun hale gelecek. Bu, bireysel yatırımcılar ve inşaat şirketleri için finansmana erişimi kolaylaştırarak projelere ivme kazandıracak. Örneğin, 5 milyon TL’lik bir evin rayiç bedeli 2 milyon TL yerine 5 milyon TL olarak görünürse, alınabilecek kredi miktarı da buna paralel artacak.
Emlak Vergileri ve Belediyeler: Yeni Gelir Kapısı!
Yerel yönetimler için bu düzenleme, emlak vergisi gelirlerinde patlama anlamına geliyor. Rayiç bedellerdeki 10-15 kat artış, belediyelerin kasasını dolduracak. Bu ek gelir, altyapı yatırımları, parklar, yollar ve sosyal tesisler gibi kamu hizmetlerini güçlendirecek. Özellikle büyükşehirlerde, yaşam kalitesini artıracak projeler hız kazanabilir. Küçük ve orta ölçekli belediyeler ise bu kaynağı yerel kalkınma ve istihdam projelerine yönlendirebilecek. Ancak, Avukat Oğuzhan Aslan’ın uyarısına göre, %500-600’e varan arsa değeri artışları, 2026-2029 döneminde mülk sahiplerine çifte vergi yükü getirebilir.
Riskler ve Eleştiriler: Konut Satışları Tehlikede Mi?
Sektör temsilcileri, artan tapu harçları ve emlak vergilerinin konut satışlarını yavaşlatabileceği konusunda alarm zili çalıyor. DASK ve diğer sigorta poliçeleri de rayiç bedele bağlı olarak zamlanacak, bu da vatandaşın cebini zorlayabilir. Sosyal medyada, özellikle İstanbul ve Ankara gibi büyükşehirlerde rayiç bedellerin 18 kata kadar artacağı iddiaları tepki çekiyor. Kullanıcılar, “Emekli olup çalışanlar bile kira gibi emlak vergisi ödeyecek!” diyerek isyan ediyor. Bazıları, tapu harçlarının %2’ye düşürülmesi gerektiğini savunurken, diğerleri bu artışı “devletin vergi tırtıklama operasyonu” olarak nitelendiriyor.
Türkiye’nin Vergi Adaleti Arayışı!
2026’daki rayiç bedel düzenlemesi, vergi kayıplarını önleme, kentsel dönüşümü hızlandırma ve sigorta ödemelerinde adaleti sağlama hedefiyle geliyor. Ancak, bu düzenlemenin konut erişilebilirliğini zorlaştırma ve satışları yavaşlatma riski de taşıdığı unutulmamalı. Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü ile belediyelerin bu dev projesi, Türkiye’nin ekonomik ve sosyal yapısını derinden etkileyecek. Vatandaşlar, ev sahipleri ve yatırımcılar, bu yeni döneme hazır mı?