Bu gün LGS de görevliydik. Sınav başlayalı 20 dakika ancak olmuştu. Bir çocuk sıkışmış tuvalete gitmesi gerekiyormuş. Kural gereği izin verilmedi. Bir insan, bir baba olarak içim öyle acıdı ki. Böyle bir durumda çocuklar genellikle sınavı bırakıp çıkmak durumunda kalıyorlar. Aylarca verdiği emekleri boşa gidiyor. Geçen yılki sınavda gözetmen olan bir öğretmenimiz, sınav sonunda bir çocuğun suyunu yanlışlıkla üzerine dökme numarası yaparak pantolonunu ıslattığını, aslında öğrencinin üzerine işemiş olduğunu anladığını anlatmıştı. Yüzlerce anne babanın bakışlarının odaklandığı kapıdan nasıl çıkar o genç, okuldaki diğer öğrenciler kendisini öyle görünce ne hisseder? Ne yapıyoruz biz! Çocuklar hasta olabilir, ishal olabilir, heyecandan tuvaletleri gelebilir. 14 yaşındaki genci altına işetecek kadar zalim mi olduk. Bu nedir Allah aşkına. Çocukların zamanla yarıştığı bir sınavda zaten hiç kimse keyfi için veya kopya çekmek için o salondan çıkarak zaman kaybetmek istemez. Bu olay üzerine yaptığım incelemede MEB Merkezi Sistem Sınav Yönergesi ile LGS Kılavuzu arasında bir çelişki olduğunu fark ettim. Yönergede tuvaletle ilgili kural konulurken 15 yaşın altındakiler hariç tutulmuştur. Madde Şöyedir: "6.madde 2 e) 15 yaşından küçük adaylar hariç, sınav sırasında adayın sağlık sebebi dışında sınav salonundan çıkmasına izin verilmez, ancak zorunlu durumlarda adaya yedek gözetmen eşlik eder. Yanında yedek gözetmen olmadan salondan çıkan aday tekrar sınava alınmaz. Adayın, soru kitapçığı ve cevap kâğıdını beraberinde götürmesine izin verilmez. Her ne sebeple olursa olsun bina dışına çıkan aday tekrar binaya alınmaz." LGS'ye giren öğrenciler 15 yaşından küçük olduğu için LGS'de bu yönergeye uygun hareket edilmelidir. Tuvalet ihtiyacı olan çocuklar bir gözetmen nezaretinde bu ihtiyacını karşılayabilmelidir. Oysa 2022 Yılı Sınavla Öğrenci Alacak Ortaöğretim Kurumlarına İlişkin Merkezi Sınav Başvuru ve Uygulama Kılavuzuna göre sadece diyabet hastası olup daha önceden komisyona bilgi verilen öğrencilerin hiperglisemi durumunda oluşacak tuvalet ihtiyaçlarına yönelik izin vardır. Madde şöyledir.: "Madde 7-b Tip 1 diyabet (şeker hastası), astım, hipertansiyon ve epilepsi hastalıklarından dolayı sürekli ilaç kullanan öğrenciler diğer öğrencilerle aynı salona yerleştirilecektir. Tip 1 diyabet hastalığı olan öğrencilerin yanlarında kutu meyve suyu veya paket içindeki karbonhidrat içeren gıdaları bulundurmalarına, hipoglisemi (ani kan şekeri düşmesi) durumunda bunları tüketmelerine ve kan şekeri ölçüm cihazı ile kan şekerini ölçmelerine izin verilecektir. Ayrıca bu öğrencilerin hiperglisemi (ani kan şekeri yükselmesi) durumunda oluşabilecek tuvalet ihtiyacının yedek gözetmen eşliğinde giderilebilmesi için izin verilecektir. Bu durumda olan öğrencilerle ilgili olarak Bölge Sınav Yürütme Komisyonları bilgilendirilecektir." Daha alt hukuk normu olan kılavuzun yönerge ile çelişmemesi gerekir. MEB bundan sonraki sınavlarda Yönergeyi esas alarak kılavuzda mutlaka değişiklik yapmalıdır. Doğan Ceylan