'Gıda zincirinde BİM’den kaçarken BİN’e yakalanmak' Dünya Gazetesi ekonomi yazarı Şeref Oğuz'un yazsından... BİN; Cumhurbaşkanının alışveriş yapın dediği ve kendisine ucuz mal satan Tarım Kredi marketi… Adına neden BİN dedim? Açıklayayım; bu, en az 500 m2’lik ve ilk etapta 1000 (yazı ile bin) açılacak marketler… Peki, amaç? “5 zincir marketin” gıdada ki “fahiş fiyat” uygulamasına karşı tedbir… Tarık Kredi'de 104 TL, BİM ve Migros'ta 96 TL Peki, netice? Orası biraz karışık… Hatta karışıktan öte, komik… Cumhurbaşkanı Tarım Kredi marketini terk eder etmez, fiyatları; diğer zincirlerin etiketlerine yaklaştı, hatta aştı bile… Tarım Kredi marketinde 104 lira tutan ürünler BİM ve Migros’ta 96 TL tutuyor. GIDA ÇADIRLARI 2.0 Marketler; tedarik zincirinin son halkasını oluşturuyor. Ürünlerin marketlerde tüketiciye ulaşmasına kadar geçen tüm aşamalarda (hammadde, enerji, işçilik, lojistik) maliyetleri azaltmanın yolunu aramalı. 2 yıl önce gıda çadırları kurduk; şimdi onlar geri geldi ve çadırı 500 metrekareye güncelledik. İKİ SORU İKİ CEVAP Gıda terörüne karşı nasıl bir tutumumuz var? Bundan 2 yıl önce “gıda terörü” diye adlandırılan etiket atağında da Cumhurbaşkanı tarım kredi marketinden alışveriş yapmıştı. Hatta çözüm, gıda çadırları kurmakta bulundu ve sonrasında Tarım Kredi’de ucuzluk da yok oldu, gıda çadırları da uçtu gitti. Yeni market zincilerlerinin katkısı ne olur? Çünkü KÖK SORUN başka yerde, biz cevabı başka yerde arıyoruz. Ucuzluğu katledildiği cinayet mahalli marketler değil, tarladan çatala uzanan zincirdeydi oysa… Neticede dilimizde “5 zincir marketin” fahiş fiyatları varken, elimizde “6’ncı zincir marketin” fahiş fiyatları da olacak… KÖK SORUNU DALDA BUDAKTA ARAMA Ağacın kökünde sorun varsa daldaki yaprağı dövsen, beyhudedir… Ya kök susuz kalmıştır veya köke musallat olan haşarat sayısı fazladır. Değer zincirinde kök sorun, üretimden başlar, dağıtıma dek yayılır. İşte kökü susuz bırakan ve köke musallat olan kök sorunlar; 1-Üretici örgütsüz, 2-arasizi parçalı, 3-ne ekeceğini planlamıyoruz, 4-girdileri pahalı, 5-kooperatifleşmiyoruz, 6-finansmana erişimi kısıtlı. Üretileni tarladan çatala taşıyan sürece gelince… Hal Yasası ve Perakende Yasası nerede? Tasavvuftan bir alıntı; Sen çıkarsan aradan, kalır sana yaradan… Şeref Oğuz / Dünya