Aralık ayında toplanacak. Komisyon 2025 yılında uygulanacak asgari ücret rakamını belirleyecek. Komisyon toplandığı zaman net asgari ücret için masadaki ilk rakam ne olacak? Pazarlık süreci nasıl işleyecek?
İşte Sabah Gazetesi'nden Faruk Erdem'in yazısından asgari ücretle ilgili detaylar...
ASGARİ ÜCRET 17.002 LİRA OLDU
Geçtiğimiz Ocak ayında asgari ücret yıllık olarak belirlendi ve net 17.002 TL, brüt olarak da 20.002 TL olarak açıklandı. 2024 yılı boyunca da milyonlarca çalışan bu rakamı aldı, almaya devam ediyor. Birçok ödemenin ve borçlanmanın da göstergesi bu rakamlar oldu.
Asgari ücret rakamını bir komisyon belirliyor. Komisyonda 5 işçi, 5 işveren temsilcisi pazarlık yapıyor. 5 Hükümet temsilcisi ise hakem olarak yer alıyor. Komisyon geçim, istihdam ve maliyetle ilgili birçok veriyi ele alıyor. Bunlardan birisi de enflasyon. Direkt belirlemese de en önemli referans enflasyon oluyor. Nereden biliyoruz? Geçmiş tüm kararlarda enflasyon öncelik olmuş durumda.
ÖNCEKİ YILLARDA GERÇEKLEŞEN ENFLASYON ÜZERİNDE ASGARİ ÜCRET ARTIŞLARI YAPILDI
Bundan önceki tüm asgari ücret artışlarına bakıldığında hep bir önceki yılın enflasyon rakamı baz alınarak bunun 5-10 puan üzerinde artışlar yapılmış. Öyleyse bu yıl da enflasyon en önemli belirleyici olacak.
ARA ZAM OLMADIĞI İÇİN YILLIK ENFLASYONA BAKILACAK
Geçtiğimiz yıl ara zam yapıldığı için 6 aylık enflasyona bakılmıştı. Bu yıl ara zam olmadığı için asgari ücret artışında yıllık enflasyon öne çıkacak. Ancak komisyon Aralık ayında toplandığı için yıllık enflasyon rakamını -ki 3 Ocak'ta belli olacak- bilmeden karar verecek. Yani tahminler ve beklentiler önem kazanacak.
BEKLENTİLER YÜZDE 41,50-45 ARASINDA
Bu noktada referans alınacak en önemli veri Orta Vadeli Program'dan geldi. OVP'de yıl sonu enflasyonunun yüzde 41,50 olacağı öngörüldü. Daha sonra Merkez Bankası'nın kendi öngörüsü, yaptığı piyasa katılımcıları anketlerinden çıkan sonuçlar gösterdi ki yıl sonu enflasyon tahminleri yüzde 41,50 ile yüzde 45 arasında oluşuyor.
MASADA İLK YAZILACAK RAKAM 24 BİN 57 LİRA
Bu sonuçlardan en düşük tahminin OVP'deki yüzde 41,50 olduğu görülüyor. Geçtiğimiz yıllarda yapılan enflasyonun üzerindeki 5-10 puanlık artışlara bakmadan sadece bu enflasyon tahmini ile yola çıkıldığında masada ilk yazılacak rakamın net asgari ücret için 24 bin 57 lira olduğu anlaşılıyor.
PAZARLIK BU RAKAMDAN BAŞLAYACAK
Öyleyse tüm pazarlık bu rakam ve üzerinden devam edecek. Buna göre yıllık enflasyona göre masadan çıkacak en az rakam net 24 bin 57 lira, brüt ise 28.302 TL olacak.
Yeni asgari ücret rakamının bunun üzerinde belirlenmesi gerekecek. Eğer diğer tahminler dikkate alınırsa örneğin yüzde 45 artış olursa ya da 5-10 puanlık fark konulursa bu kez net asgari ücret 25 bin lirayı da geçecek.
Bir noktayı tekrar hatırlatmakta fayda var. Asgari ücret adından da anlaşılacağı gibi işçilere verilecek minimum ücreti gösteriyor. Yani bir gösterge rakamı, geçim ücreti değil. Komisyon 'geçinilecek ücret budur' diye bir rakam belirlemiyor. Bu rakamdan daha üz ücret verilemez diye bir gösterge açıklıyor.
Ücretlerin bu rakamın üzerinde olması gerektiğini belirtiyor. Ayrıca açıklanan asgari ücretin brüt rakamı sadece maaşları değil, borçlanmaları, ödenekleri, GSS primlerini, Bağkur primlerini ve onlarca ödemeyi belirliyor. Yani ekonomi için bir gösterge rakamı oluyor.
