Sosyal Medya ve Dijital Güvenlik Eğitim Araştırma Derneği (SODİMER) tarafından hazırlanan "EBA Sistemi Sorunları" raporuna göre, Milli Eğitim Bakanlığı Uzak Eğitim Platformu bünyesindeki Eğitim ve Bilişim Ağı EBA'nın altı temel sorunu var. Raporda bu sorunlar, teknolojik dijital altyapı, erişim, etkileşim, içerik üretme ve niteliği, içeriği sunma, ölçme ve değerlendirme başlıkları altında incelendi. Akademisyenler Prof. Dr. Levent Eraslan, Hande Sıla Ergezer ve Aslı Ünal'ın hazırladığı raporda, EBA sistemin birincil sorunu teknolojik ve dijital altyapı eksikliği olarak tanımlandı ve bu durumun sebebi olarak da bant genişliği problemi gösterildi. Raporda; bant genişliği üç şeritli bir otobana benzetilerek, bu otobanın tek şeride indirilmesi durumunda tüm araçların aynı şeridi kullanmasından ötürü trafikte bir sıkışıklık yaşanacağı vurgulandı. ALTYAPI GÜÇLENDİRİLMELİ EBA sisteminde, birçok öğrenci ve öğretmenin aynı anda sisteme giriş yapmaya çalışmasının teknik sorunlara yol açtığı vurgulanarak, sorununun önüne geçebilmek için altyapı planlamalarının yapılması ve server sayısını arttırılması önerildi. Raporda, ders saati planlamalarının EBA sisteminin altyapısına uygun biçimde yeniden gözden geçirilmesi de tavsiye edildi. DİTİJAL EKİPMANI OLMAYAN ÖĞRETMEN VE ÖĞRENCİLER VAR Raporda, EBA ve benzeri uzaktan eğitim platformlarına erişim sağlayabilmek için güçlü bir internet bağlantısına ve tablet, bilgisayar, telefon gibi teknolojik cihazlara gereksinim duyulduğunun altı çizilerek, öğretmenlerin ve öğrencilerin tamamında, bu sistemlere erişim sağlayacak teknolojik imkânların olmadığı vurgulandı. Öğrenciler ve öğretmenler çeşitli sosyal-ekonomik ve çevresel koşullar nedeniyle uzaktan eğitim sistemlerine erişim sağlamakta sorun yaşadığına işaret edildi. Sınıf ortamında eşzamanlı, doğrudan ve yüz yüze yapılan eğitimle sağlanan etkileşimin uzaktan eğitimde mümkün olmadığının vurgulandığı raporda şu ifadelere yer verildi: "Uzaktan eğitim sürecinin verimli ve daha aktif bir biçimde ilerleyebilmesi için teknolojik imkanların mümkün olan en üst seviyede kullanılması gerekmektedir. Ancak EBA gibi uzaktan eğitim platformlarında kamera, mikrofon gibi teknik ekipmanların eksikliği etkileşimin aksaması sebebiyle birtakım sorunlara yol açmaktadır. Örneğin öğretmen kamerası olmayan bir öğrencinin dersi dinleyip dinlemediğini ya da jest ve mimiklerini takip edememekte, mikrofonu olmayan bir öğrenci sorularını öğretmenine anlık olarak iletememektedir. Bu eksikliklerin giderilmemesi etkileşimin beklendiği düzeye gelememesine ve doğal bir sonuç olarak uzaktan eğitim süreçlerinde beklenilen verimin elde edilememesine neden olacaktır." ÖĞRETMENLERE UZAKTAN EĞİTİM FORMASYONU VERİLMELİ Yüz yüze eğitimde kullanılan birçok içeriğin ve ders materyalinin uzaktan eğitimde farklı dijital içeriklere dönüştürülmesinin EBA uygulaması için önem taşıdığına yer verilen raporda, öğretmenlerinde bu dönüşüme uygun nitelikte olmasının gerekli olduğuna dikkat çekildi. Raporda, öğretmenlerin uzaktan eğitimdeki içerikleri dijital platformlara uyumlu hale getirebilmek için farklı dijital becerilere sahip olmasının önemine değinildi. Yine bu dönüşümleri gerçekleştirebilecek pedagojik ve teknik bilgiye sahip olmakla beraber bu konulara ilişkin araştırmalar ve denemeler yapmaları tavsiye edildi. Raporda; öğretmenlerin uzaktan eğitimde adaptasyon sorunları kadar dijital bilgi eksikliğinden kaynaklanan sıkıntılar da yaşadığı, geleneksel eğitim sistemine alışkın olan öğretmenlerin dijital ortamda öğrencilerine istedikleri oranda ulaşamadığı ve ders sunumunda birtakım sorunlar yaşadığı da ifade edildi. Eğitim fakültelerinde öğretmenlere uzaktan eğitim konusunda formasyon verilmediği için yüz yüze eğitimden farklı bir işleyişe sahip olan uzaktan eğitim süreçleri hakkında öğretmenlerin bilgilendirilmesi önerildi. Raporda uzaktan eğitimde ölçme değerlendirmenin geleneksel eğitimdeki gibi yapılamayacağı hem öğrencilerin hem de öğretmenlerin dijital eğitime ilişkin eksiklikleri, yaşadıkları diğer sorunlar ve program yetersizliği bu sürecin verimini ve etkililiğini olumsuz yönde etkilediği bildirildi. Uğur DUYAN / Anayurt