İSTANBUL’UN OKULLARI

İstanbul Türkiye’nin en gelişmiş, en kalabalık, en karmaşık şehri. Ömrümün büyük bir kısmının geçtiği bu şehrin gelişimine ve büyümesine yakından tanık oldum. Saatlerce gelmeyen ve geldiğinde tıkış tıkış olan otobüslerini, akmayan sularını, tozlu toprak yollarını, gecekondu bacalarından çıkan kalitesi kömür kokularını bildiğim gibi zengin, fakir semtlerini, turistik yerlerini de bilirim.

Yeniköy gibi güzide bir semte oturmamıza rağmen, baraka bir yapıda ilkokula başladım. Dördüncü sınıfa geldiğimde ancak betonarme bir bina yapılabilmişti. Dayağın disiplin aracı olarak kullanıldığı, öğretmenlerin ek iş yapmak zorunda olduğu o zamanlarda, okul idarelerinin velilerden bağış toplamaktan başka çaresi yoktu. Zengin ve fakirin aynı okula gittiği, özel okulun bilinmediği yıllardı. Kimi veli para gönderir kimisi göndermezdi. Okul müdürleri öğretmenlere bu konuda baskı yapar, öğretmenlerde çoğu zaman bu baskının zoruyla, velisi bağış yapmayan öğrencileri isimlerini sınıfta söyleyerek rencide ederdi. Babamın taksisi olduğu ve nispeten ekonomik durumumuz iyi olduğu için bu duruma maruz kalmadım ama bağış parası bulamadığı veya velisi vermediği için ağlayan, okula gelmek istemeyen çoklarına şahit oldum.

İlkokulu bitirdikten 11 yıl sonra eğitim fakültesini de bitirip Sarıyer İlköğretim okuluna atanmıştım. Aradan geçen bunca yıla rağmen gene bir şey değişmemişti. Kardeşimi Sarıyer’de bulunan Vehbi Koç Vakfı Lisesine kaydını yaptıracaktım. Kardeşimin not ortalaması iyi olduğu için o zamanlar süper lise olarak adlandırılan bu liseye kayıt hakkı kazanmıştı. Öğretmen olduğumu söylememe rağmen bana zorla 300 bin TL (sınıf atılmadığı yıllar) senet imzalattırdılar. O dönemler, velilerin gözü korkutularak kayıt parası almaya zorlanabiliyordu. Ben yeni öğretmen olduğum için mevzuat konusunda bilgim yoktu ve bu bilgisizliğimin bedelini ödedim.

Diyarbakır’a müfettiş olarak atandığımda öğrenci velilerinden para almak yerine, okula devam ederlerse, para verildiğini gördüm. Şartlı Nakit Transferi adı altında öğrencilere para veriliyordu. Bu durum beni hayli sevindirdi. Ülkemle gurur duydum. Demek ki fakir fukara veliler okula bağışa zorlanmıyor diye düşündüm. Ta ki kız kardeşim 2022 ders yılı başında beni arayıp çocuğunu kaydettiği İstanbul Ticaret Odası Yeniköy Mehmetçik Ortaokulu müdürü tarafından kendilerinden asgari ücretin iki katı bağış istendiğini söyleyene kadar (2022 yılında asgari ücret 5.500 TL). Durumları iyi olmamasına rağmen borç harç bu parayı bulup buluşturup ödemişler.

Devletimizin bütün imkanlarını seferber ederek okullara para gönderdiği, İş-Kur yolu ile temizlik ve diğer ihtiyaçlarını giderecek personel çalıştırdığı, telefon, internet, elektrik ve su faturalarını ödediği bir dönemde kayıt parası adı altında, Yönetmelik gereği yasak olmasına rağmen, kayıt sırasında velilerin bağışa zorlanması kabul edilebilir bir durum değildir. Kayıt sırasında velinin 3 bin TL ancak verebilirim teklifini, 15 bin TL’den kapı açarak 7 bin TL’ye düşüren, Bakan dahi arasa bu parayı alacağını söyleyen, Yönetmelik gereği okul aile birliğinin görev alanına girerek pazarlık yapan okul müdürü şu an daha iyi bir okula müdür olarak tanmış.

İstanbul’da değişen bir şey yok. Sarıyer’de değişen bir şey yok. Okul müdürleri velileri bağışa zorlamaya devam ediyor. Yönetmelikler, genelgeler, duyurular okul idarelerine işlemiyor. Şikayetler sumen altı ediliyor veya sürüncemeye bırakılıp unutturuluyor ve Devletin kurumları bu duruma sesini çıkarmıyor. Vah ki vah.