OKUL BİNALARINDA DEĞİŞİKLİK ve TADİLAT MESELESİ

Gelişmiş veya gelişmeye karar vermiş her ülke, keyfiliğin ve kalitesizliğin önüne geçmek adına, kamusal alana giren iş ve işlemleri belirli kurallara ve standartlara bağlanmıştır. Eğitim ve öğretim çalışmalarının yapıldığı okul binaları da bundan müstağni değildir. Ülkemizde okul binaları Bakanlığın belirlediği tip projelere göre yapılmaktadır.  Ancak bu binaların işlevsellik ve estetik durumu tartışma konusudur. Bu yüzden okul müdürleri, ihtiyaca binaen, bina içinde birçok tadilat ve dönüşüm yapma durumu ile karşı karşıya kalmaktadır.

Örneğin, TOKİ’nin yaptığı görsel olarak gözü yoran, okuldan çok kale veya hapishaneyi andıran, insan ruhunu boğan, estetik olarak tam bir felaket olan kullanışsız ve devasa binalarını hepiniz görmüşsünüzdür. Bu binalar yüksel katlı, kontrolü zor, U şeklinde olmasından kaynaklı birçok problemi barındırmaktadır. (https://egitimyapilariprojeleri.meb.gov.tr/tip-proje-listesi-2/ adresinden okullar için belirlenen tip projeleri görebilirsiniz.)

Resmi okul ve pansiyonlar için belirlenen standartlar, MEB Kurum Açma kapama ve Ad erme Yönetmeliği ile belirlenmiştir. Örneğin ilkokullar için “İlkokullarda en fazla 32 derslik, 1 inci sınıf için en az 10 öğrenci, görsel sanatlar atölyesi ve/veya müzik dersliği, fen dersliği, spor veya drama salonu bulunması gerekir.” şeklinde standartlara yer verilmiştir. Ancak birçok okul binası, bahsi geçen yönetmelikten önce yapıldığı için kendisi için standartları karşılamaz.

Gelelim asıl meselemize;

Okul müdürü, derslik yetersizliği veya başka bir gerekçe ile okul binasının içindeki bölümleri değiştirebilir mi, bölümleri birleştire bilir mi, kapıya duvar ördürüp başka taraftan yeni bir kapı açtırabilir mi?

 Ülkemiz deprem ülkesi, bu yüzden binanın statiğine etki edecek, kırma, yıkma gerektiren işleri yaptıramaz. Devlet Binalarını İşletme, Bakım, Onarım Yönetmeliğinin 7. Maddesinde; “Onarım: Onarım bu Yönetmelik kapsamına giren binaların, bina içinde veya dışında bina ile ilgili tesis ve donatımın en az kanuni kullanma süreleri içinde hizmete hazır bulundurulmaları amacı ile yapılan inceleme sonunda gerekliliği ortaya çıkan yenileme, düzeltme ve değişiklik yapma işleridir.” denilmektedir.  Buradan teknik personelce inceleme yapıldıktan sonra değişiklik yapılabileceği sonucuna ulaşabiliriz.  Yine MEB İnşaat Emlak Dairesi Başkanlığının 2016/7 sayılı genelgesinin 11. maddesinde; “Bakanlığımızın onayı alınmadan okullarımızın mimari projesinde herhangi bir değişiklik yapılmayacaktır.” denilerek meseleye açıklık getirilmiştir.

Okul bina veya pansiyonun da izinsiz değişiklik yapıldığının tespiti oldukça zordur. Kat yerleşim planında izinsiz değişikliğe özel okullar için bürüt asgari ücreti 20 katı bir ceza öngörülürken devlet okulları için görünürde bir yaptırım gözükmemektedir. Okul binasının içinde değişiklikleri açıklayan, farklı farklı zamanlarda çıkarılmış ve meseleyi bütünü ile kapsamayan genelgelerin dışında bir düzenleme yoktur. 

Okul müdürü, bina içinde tadilat ve dönüşüme gitse ne olur? Büyük bir ihtimalle hiçbir şey olmaz. Zira hiçbir okulda resmi kat yerleşim planı bulunmamaktadır. Bu yüzden tespit yapmak oldukça zordur. Ancak yeni yapılan binalarda, binada yapılan tadilat vb. işlemler sonucunda, Yönetmeliklerde belirtilen bölümlerin olmadığı/dönüştürüldüğü denetimler sırasında tespit edilirse bu durum soruşturma konusu olabilir. Diğer taraftan deprem ülkesindeyiz. Olası bir depremde okulunuz yıkılır ve sizin yaptırdığınız kırma, yıkma, dökme işi tespit edilirse hakkınızda ceza davası açılabilir.  

Okulunda tadilat yaptırmak veya bölümleri dersliğe çevirmek isteyen müdür ne yapmalı?

Her iki durum da Valilik Onayına bağlamalıdır. Tadilat için MEB İnşaat Emlak Dairesi Başkanlığının 2016/7 sayılı genelgesi bu konuda size yol gösterici olacaktır. Bu genelgeye göre okullar tarafından onarım ve tadilat taleplerinin ekim ayı sonuna kadar İlçe MEM aracılığı ile İl MEM’e gönderilmesi gerekmektedir. Bölüm değişiklikleri için de yine Valilik veya Kaymakamlık makamından, gerekçe belirtmek suretiyle onay alınması yerinde olacaktır.