Refakat izni, devlet veya özel sektör üzerinde çalışma gösteren bir çalışanın, zorunlu olarak almış olduğu ve birinci dereceden bir yakınına refakat ettiği bir izin sürecini içine alır. Bu izinler ise belli şartlara bağlı olarak verilir. İşte memur ve işçinin refakat izinleri hakkındaki detaylar… İŞÇİLERİN REFAKAT İZİNLERİ Türkiye Gazetesi’nden İsa Karakaş’ın kaleme aldığı yazıya göre İşçilerin en az %70 oranında engelli veya süreğen hastalığı olan çocuğunun tedavisinde, hastalık raporuna dayalı olarak ve çalışan ebeveynden sadece biri tarafından kullanılması kaydıyla, bir yıl içinde toptan veya bölümler hâlinde 10 güne kadar ücretli izin hakları bulunmaktadır. Görüldüğü üzere işçilerin sadece çocukları için refakat izinleri bulunmakta olup eş, anne-baba ya da kardeşleri için refakat izin hakları bulunmamaktadır. Üstelik çocuk için alınacak refakat izni sadece 10 gün ile sınırlandırılmıştır. Ancak işverenin istemesi, ya da tarafların yapmış oldukları iş sözleşmesi veyahut toplu iş sözleşmesiyle işçinin diğer yakınları için de refakat izni verebilir. Bu hususta bir engel bulunmamaktadır. MEMURLARIN REFAKAT İZNİ ALABİLECEKLERİ YAKINLARI Memurlara refakat izni verilebilmesi için memurun; Bakmakla yükümlü olduğu ana, baba, eş ve çocuklarından birinin, Bakmakla yükümlü olmamakla birlikte refakat edilmediği takdirde hayatı tehlikeye girecek ana, baba, eş ve çocuklarıyla kardeşlerinden birinin, Ağır bir kaza geçirdiğinin veya tedavisi uzun süren bir hastalığı bulunduğunun sağlık kurulu raporuyla belgelendirilmesi zorunludur. 6 AYA KADAR ÜCRETLİ REFAKAT İZNİ Memurun bu çerçevede düzenlenecek ve refakat sebebiyle izin verilmesine esas teşkil edecek sağlık kurulu raporunda; Refakati gerektiren tıbbî sebepler, Refakat edilmediği takdirde hayatî tehlike bulunup bulunmadığı ile Sürekli ve yakın bakım gerekip gerekmediği 3 ayı geçmeyecek şekilde refakat süresi ve varsa refakatçinin sahip olması gereken özel niteliklere yer verilmesi gerekmektedir. Gerekli görülmesi hâlinde 3 aylık süre aynı şartlarda bir katına kadar uzatılabilir. Aynı kişiyle ilgili olarak aynı dönemde birden fazla memur refakat izni kullanamaz. Aynı kişi ve aynı vakaya dayalı olarak verilecek refakat izninin toplam süresi 6 ayı geçemez. İzin süresi içinde refakati gerektiren durumun ortadan kalkması hâlinde memur iznin bitmesini beklemeksizin göreve başlar. Bu durumda veya izin süresinin bitiminde, göreve başlamayan memurlar izinsiz ve özürsüz olarak görevlerini terk etmiş sayılarak haklarında Devlet Memurları Kanunu ve özel kanunların ilgili hükümlerine göre işlem yapılmaktadır. Refakat izni kullanılırken memurun aylık ve özlük hakları korunmaktadır. SÖZLEŞMELİ PERSONELİN REFAKAT İZNİ Kamuda görev yapan sözleşmeli personele de 3 aya kadar ücretli izin verilebilir. Refakat sebebiyle izin verilmesine esas teşkil edecek sağlık kurulu raporunda aynen memurlarda olduğu gibi; refakati gerektiren tıbbi sebepler, refakat edilmediği takdirde hayati tehlike bulunup bulunulmadığı, sürekli ve yakın bakım gerekip gerekmediği, 3 ayı geçmeyecek şekilde refakat süresi ve varsa refakatçinin sahip olması gereken özel nitelikler belirtilmelidir. Görüldüğü üzere sözleşmeli personele verilecek refakat izni için öngörülen rapor ve prosedür memurlarla aynı olmakla birlikte bu izin 3 ay ile sınırlandırılmıştır.