Buna göre borçlu belediyelerle önce masaya oturulacak ve ödeme yöntemleri önerilecek. Yapılandırma ve taksitlendirme imkanı getirilecek. Belediyelerin ödemediği borçları genel bütçe vergi gelirlerinden kesilecek. Belediye şirketlerinin ödemediği borçlar ise icra yoluyla alınacak.
SGK, emekli maaşlarının yanı sıra 85 milyon vatandaşın tamamının sağlık, tedavi, ilaç ve tıbbi malzeme harcamalarını karşılıyor. 2023 yılında prim geliri 1 trilyon 463 milyar olmak üzere SGK'nın toplam geliri 2 trilyon 192 milyar lira. Toplam giderleri ise 1 trilyon 408 milyar TL'si emekli aylıkları olmak üzere toplam 2 trilyon 232 milyar lira.
TAHSİLAT YÖNTEMLERİ
SGK gelir gider dengesini sağlayabilmek için 1307 belediyedeki 96 milyar TL olan prim alacaklarının tahsil etmenin yollarını arıyor. Mevzuatta açıkça belirtilen tahsilat yöntemleri SGK'nin elini güçlendirirken, belediyeleri masaya oturmaya zorluyor. Belediyelerden prim borçlarının tahsilat yöntemleri şöyle:
YÜZDE 3 GECİKME CEZASI
Ay içerisinde çalışan personelin (sigortalıların) SGK'ya bildirimleri takip eden ayın 26'sına kadar yapılıyor. Yapılan bildirimlere göre tahakkuk eden sigorta primlerinin yine çalışmanın geçtiği ayı takip eden ayın sonuna kadar ödenmesi gerekiyor.
Belediyeler bu ödemeyi yapmazsa ilk 3 ay yüzde 3 oranında gecikme cezası, ardından gecikme faizi uygulanıyor.
YAPILANDIRMA VE TAKSİTLENDİRME
Belediyeler yine ödeme yapmazlar ise bu kez masaya oturuluyor ve yapılandırma imkanları sunuluyor. Borçlarını ödemeleri için taksitlendirme imkanı getiriliyor. Tahsilat müzakereleri sürecinde belediyeler ellerindeki gayrimenkulleri teklif edebiliyor.
Güncel bedelleri mevzuat çerçevesinde belirlenerek söz konusu gayrimenkuller borçlara karşılık SGK'ya devrediliyor. Okul, hastane ve cami gibi kamuya ait açık alan veya gayrimenkuller borçlara karşılık SGK tarafından alınmıyor. SGK belediyelerin işlerini yürüttükleri binalara da dokunmuyor. Bu süreçte belediyelere defalarca ödeme bildirimi gönderiliyor.
BÜTÇE GELİRLERİNDEN KESİNTİ
*Diğer tahsilat yöntemi olarak genel bütçe vergi gelirlerinden kesinti yapılması. Bu uygulama yalnızca belediyelerin kendi borçları için yapılabiliyor. Bu tahsilat yöntemi belediye şirketlerinin borçları için uygulamaya geçirilemiyor.
SON ÇARE İCRA
Bütün bu ödeme süreçleri, yöntem ve çağrılara rağmen hala daha borç ödenmezse, son çare olarak icra yöntemi devreye sokuluyor. Belediye şirketlerinin borçları için icra yöntemi en uygun yöntem olarak işletiliyor.
BORÇLAR ÇIĞ GİBİ BÜYÜDÜ
Verilere göre 1307 belediyenin 96 milyar TL'lik prim borcunun yüzde 80'i belediyelerin şirketlerine ait. Bu borçların da yüzde 80'i CHP'li belediyelerin. 30 büyükşehir belediyesinin borçlarının yüzde 76'sı CHPli belediyelere ait.
SGK'ya borcu; 1 milyar liranın üzerinde olan 6 ilçe var. Bu 6 ilçeden 5'i CHP belediyesi. 500 milyon liranın üzerinde borcu olan 26 ilçe var, bunların 24'ü CHP'li.
Çığ gibi katlanarak büyüyen borçlardan bazıları şöyle:
*Adana Büyükşehir Belediyesi'nin 2019'da 327 milyon TL olan prim borcu Mart 2024'te yani beş yılda 9 kat artarak 3 milyar TL'ye ulaştı.
*İstanbul Büyükşehir Belediye'sinin 2019'da 70.8 milyon TL olan borcu, Mart 2024'e kadar 46 kat artarak 3.3 milyar TL oldu.
*Ankara Büyükşehir Belediyesi'nin 160.4 milyon TL olan borcu 5 yılda 25 kat artış göstererek Mart 2024'te 5.7 milyar TL'ye ulaştı.
*İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin 2019'da 6.1 Milyon TL olan borcu beş yılda rekor artış gösterdi ve 885 kat arttı. Mart 2024 itibariyle 5.4 milyar borcu var.
*Şişli Belediyesinin 127 milyon TL olan borcu beş yılda 13 kat artarak Mart 2024'te 1.8 milyon oldu.
Önder Yılmaz
Kaynak : Sabah
