Altmış yıllık otomobil rüyamızı gerçekleştirecek Türkiye'nin Otomobili Girişim Grubu'nun (TOGG) Gebze Bilişim Vadisi'ndeki üssündeyiz. Gemlik'te temmuzda temeli atılan yerli otomobil fabrikasında hummalı bir çalışma var. Gebze'deki merkezde de ekipler hiç durmuyor. Gemlik'te fabrikanın zemin güçlendirme çalışmalarının devam ettiğini söyleyen Türkiye'nin Otomobili TOGG'un CEO'su Gürcan Karakaş, "Süreçte hiçbir gecikme yok" diyor. Kendilerini 24 saat sahnedeymiş gibi hissettiklerini anlatan Karakaş, Avrupa'da birçok ülkenin gözünün TOGG'da olduğunu vurguluyor. Karakaş'la yerli otonun yolculuğunu konuştuk... TÜRKİYE'NİN 60 YILLIK RÜYA PROJESİNİN BAŞINDA OLMAK NASIL BİR DUYGU? Bir teknoloji ürününü sıfırdan yapmak her mühendisin hayalidir. Herkese nasip olmaz. Aracın kendi ülkemiz için yapılıyor olması heyecanımızı katlıyor. Dünyada örneği çok az olan bir proje yapıyoruz. Çekirdek mobilite ekosisteminin kurulumundan bahsediyoruz. 60 yıllık bir otomobil rüyasının devamı var. Onun tamamlanması var. Kendimizi her zaman 24 saat sahnedeymiş gibi hissediyoruz. Bize göre bir rüyanın tamamlanması, hayata geçmesi konusunda bir vazifemiz var. Bu bize müthiş bir enerji veriyor. TERSİNE BEYİN GÖÇÜ YAPIYORUZ KAÇ KİŞİLİK BİR EKİPSİNİZ? 195'i mühendis, toplam 215 kişiyiz. Kısa süre sonra aramıza ağırlığı mühendis 15-20 kişi daha katılacak. Çalışanlarımızın çok önemli bir kısmı uluslararası projelerde görev almış kişiler... Yabancılar da var ekibimizde... Tersine beyin göçü yapıyoruz. Amerika ve Avrupa'dan gelen arkadaşlarımız var. Tesla ve Faraday Future'da çalışmış tecrübeli Türk bir arkadaşımız katıldı aramıza... Görüştüklerimiz, anlaşma yolunda olduklarımız da var. Konusunda uzman, yetkin insanları neredeyse bulup getiriyoruz. Şu anda İK havuzumuzda 30 binden fazla başvuru var. 2023'te 500'ü rahat geçeriz. Projenin toplam istihdam sayısı ise 4.300'den fazla. Yeni mezunları almak için 1-2 yılımız var. Fabrika için mavi yakalı alımına henüz başlamadık. YÜZDE 51 YERLİLİK MÜTHİŞ BİR ORAN Tedarikçilerinizi belirleyebildiniz mi? Yüzde 95-98'i ile el sıkıştık. 300'e yakın ana tedarikçi grubumuz var. Bunlar hacimsel olarak değerin yüzde 51'ini Türkiye'de üreten firmalar. Fabrikanın tedarik süreci ise ekim ayında başlayacak. İstediğimiz teknik kalitede ürün bulursak, biraz daha pahalı olsa bile yerli olanı tercih ediyoruz. YURTDIŞINDAN DA TAKİP EDİLİYOR MU BU YATIRIM, 'TÜRKLER NE YAPIYOR' DİYORLAR MI? Elbette ediliyor... Google'de aratırsanız görürsünüz. Birkaç haftadır Almanya'nın dergilerinde sürekli biz çıkıyoruz. Hatta Alman gazeteler, 'Uyuyorsunuz siz, nanoteknolojiler gelişiyor' diyorlar. Bu eleştiriyi Türkler üzerinden değil de Almanlar'ın tutumları üzerinden yapıyorlar. Gücümüzü abartmak için söylemiyorum ama gözleri üstümüzde, bizi takip ediyorlar. Piyasaya girdiğimiz andan itibaren Avrupa'nın elektrikli araç olarak tasarlamış ilk şirketi olacağız. Size en büyük eleştiri de yerlilik konusunda yapılıyor. Yeterince yerli olmadığınız söyleniyor... Yeni bir ürün geliştirmek için 15 yıl vaktiniz ve sonsuz kaynağınız olursa elbette bir otomobil yüzde 100 yerli olabilir. Bazı komponentler yurtdışında 39-40 milyon adet üretiliyor. Hedef kapasitemiz olan 175 bin adet için bu yatırımı yapmak ticari olarak mantıklı değil. Küresel boyutta rekabet edecek bir marka üretmek için yola çıktık. Yerli olsun diye fiyatının iki katına üretim yaparsan ticari anlamda da mantıklı olmaz. Burası neticede ticari bir işletme. Yerlilikte kendimize ve devletimize verdiğimiz sözü tutmamız lazım. Yüzde 51 yerlilik diyoruz. Bu oran yeni başlayan bir şirket için acayip iyi bir rakam. CUMHURBAŞKANIMIZIN DESTEĞİNİ HİSSEDİYORUZ Cumhurbaşkanı Erdoğan ile de yatırım hakkında konuşuyor musunuz? Cumhurbaşkanımız bana telefon etmiyor ya da ben fiziksel olarak gidip bilgi vermiyorum. Ama projeyi çok önemsiyor ve bize verdiği desteği her seferinde hissettiriyor. Desteği hissetmek için illa birebir konuşmamız gerekmiyor. Bakanlar üzerinden hissediyoruz. Yönetim Kurulu Başkanımız Rifat Hisarcıklıoğlu düzenli olarak görüşüyor zaten... KALICI BAŞARI İÇİN İHRACAT YAPMAK ŞART İhracat yapılacak mı, planlarınız neler? Bana göre başarımızın orta ve uzun vadede sürdürebilir olmasının ispatı ihracatımızın olması. İhracat yapmanız küresel boyutta rekabetçi olduğumuz anlamına gelir. Bu nedenle ihracatta olmak istiyoruz, planımızı buna göre yaptık. Bizim başarmamız şart, Türkiye'nin bir daha bir kayba vakti de yok. Çünkü bu segmentte fırsat penceresini kaçırdıktan sonra yaptımız hiçbir şeyin anlamının kalmayacağını biliyoruz... FABRİKA ARAZİSİNE 40 BİN KOLON DİKİLECEK Fabrikanın zemininde sorun olduğu iddiaları var... Burayı seçerken aradığımız 3 kriter vardı. Marmara Bölgesi'nde olmak zorundaydık. Her halükarda Marmara'nın zemini inşaat için sıkıntılı, deprem bölgesi ve yeterince güçlü değil. Bu hesaplamadığımız bir durum değildi. Konusunda uzman 6 profesörün görüşleri doğrultusunda zemini özel bir teknoloji ile güçlendiriyoruz. 1.5 metre genişliğinde, 15-20 metre derinliğinde kuleler, zemin altı kolonlar yapıyoruz. Bunu 40 bin kere yapacağız. Kendi kaya zeminimizi kendimiz yapıyoruz. Bunlar bizim için devasa maliyetler değil. 'Başlayalı 2 ay oldu bir şey gözükmüyor' diyorlar. İş planımıza uygun ilerliyoruz. Güçlendirme çalışmasından sonra inşaat hamlesi başlayacak. 1.2 milyon metrekarelik alan üzerindeki toprağı 1.5 metre sıyırıyoruz. Ondan sonra zemin güçlendirmesi yapılıyor. Onun üzerine daha fazla nitelikli yük taşıyacak toprak konulacak ve bina kurulacak. Yatırımın başında 40 yıla yakın General Motors'ta fabrikalar yönetmiş Brezilyalı Sergio Rocha var. 4.5 SAAT UYURSAM FAZLA UYUMUŞ OLURUM ALDIĞI davet üzerine 26 ay önce Alman Bosch'un tepe yöneticiliğini bırakarak TOGG'un CEO'luk koltuğuna oturan 1965 Antalya Akseki doğumlu Gürcan Karakaş, tüm ekibiyle birlikte yoğun bir çalışma içinde olduklarını söyledi. Her gün sabah 6'da alarmının çaldığını söyleyen Karakaş, "Türkiye'nin otomobil sevdası projeleri birkaç kez başlayıp sekteye uğradığı için biz dedik çalışacağız, çalışacağız, çalışacağız bir sene içinde ortaya bir ürün çıkaracağız. Gerçekten de bunu yaptık. Ben 4.5 saat uyursam, fazla uyumuş olurum. Hatta bazı günler sabaha kadar uyuyamadığım oluyor. Şunu şöyle mi yapsak, böyle mi yapsak diye düşünüyorum. Gece 2-3'te bile ekip arkadaşlarımızla yazıştığımız olur. Eşim bazen 'işle evlisin' diye takılıyor bana. Ama işyerinde tanıştığımız için benim çalışma biçimimi bilir ve anlayış gösterir " diye konuştu. BABAYİĞİTLERLE KONUŞMA GRUBU KURDUK BEŞ babayiğidin yanı sıra TOBB ortaklığıyla kurulan Türkiye'nin Otomobili Projesi Ortak Girişim Grubu'nun yatırımının başında olmanın nasıl bir duygu olduğunu sorduğumuz Karakaş, "Evet çok patronum var ama bu durum bana yardım eden, destekleyen, takıldığımda soru soracağım birilerinin olduğu anlamına geliyor. Her ay yönetim kurulumuz toplanıyor. Sadece babayiğitlerle değil onların CEO ve CFO'larıyla görüşüyoruz. Ortak akıl üretme konusunda değişik perspektifler görüyoruz. Bu açıdan modelimiz oldukça güçlü" değerlendirmesini yaptı. "Babayiğitlerle telefonda WhatsApp grubunuz var mı" sorusuna "Var..." yanıtını veren Karakaş, grubun adının ise "TOGG YK" olduğunu ayrıca diğer gruplarının adının da "TOGG Yatırım Komitesi" olduğunu söyledi. Grup üyeleriyle toplanmaları gerektiğinde veya bir konuda fikirleri olduğunda hızlı bir şekilde görüş alışverişinde bulunduklarını söyleyen Karakaş, "Bu çok önemli. Pandemi döneminde fiziksel olarak bir araya gelmeyi bıraktık. Bilgisayar ortamında görüşüyoruz. Dün gece kamulaştırma konusunda Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi geldi, hemen grupta paylaştım" dedi. FERİDE CEM Sabah