Thodex'te yaşanan skandal, kripto para borsalarındaki temel işleyiş yönteminin sorgulanmasına neden oldu. Türkiye'de bu alanda faaliyet gösteren 50-60 arasında platform bulunuyor. Platform açmak için düşük bir sermayeyle internet sitesi kurmak yeterli oluyor. Sektörde büyük yatırımı olan, arkasında şirketler olan platformlar olduğu gibi finansal gücü yüksek olmayan firmalar da var. Henüz lisanslama, denetim ve regülasyonların olmadığı kripto para borsaları için bu nedenle yüzde 100 güvenlikten bahsetmek çok mümkün değil. HESAP AÇMAK YETERLİ Kripto para borsaları, geleneksel borsa sistemi ile çalışıyor. Geleneksel borsa sisteminden tek farkı, yatırımları kendi banka ve kripto para borsası üzerinde yapıyorsunuz. Bir aracı kuruma ihtiyaç yok. Herhangi bir kripto para birimine yatırım yapabilmek için öncelikle bir kripto para borsasında hesap açmak ve burada açılan hesaba, banka kanalı üzerinden para transfer etmek gerekiyor. Kullanıcı parasını kripto para borsasının kurumsal hesabına aktarıyor. Ardından kripto para birimlerini alıp, satmaya başlıyor. CÜZDAN GEREKİYOR Yatırımcıların satın aldıkları kripto para birimlerinin gerçekten kendilerine ait olup olmadığını kanıtlayabilmeleri için bu dijital varlığın blockchain ağıyla etkileşim kurması gerekiyor. Burada da kripto para cüzdanı devreye giriyor. Kripto para cüzdanları, çalışma mekanizmalarına bağlı olarak, soğuk ve sıcak cüzdanlar olarak adlandırılıyor. İnternete bağlı kripto para cüzdanlarına sıcak cüzdan adı veriliyor. Bitcoin, Ripple, Litecoin, Ethereum ve Bitcoin Cash gibi önde gelen kripto varlık cüzdan anahtarlarının internete bağlı olmayan donanımsal bir cihaz içerisinde saklanması yöntemi ise soğuk cüzdan olarak biliniyor. Sıcak cüzdan aslında yatırımcının parasını başkasının evinde bir kasaya koyması anlamına geliyor. Bu şekilde tutulan cüzdanlar suiistimale çok açık. Kullanıcıların herhangi bir konuda hak talep etmesi durumunda yasal zemin de olmadığı için kişilerin kendi önlemlerini almaları gerekiyor. Kripto para alım-satım platformuna üye olduktan sonra ücretsiz olarak sunulan sıcak cüzdanlar, anlık alım-satım yapama açısından ise pratik görülüyor. SERMAYE ZORUNLULUĞU YOK! * Kripto para borsası gerekli yazılım yatırımını yaparak bir platform açıyor ve her platformun kendine ait bir yapısı var. Sektörde bir standart yok. * Kripto para alım-satım platformlarının herhangi bir sermaye koyma zorunluluğu yok. Platform kurulduktan sonra bankalar ile anlaşarak para göndermek mümkün hale geliyor. Kripto para platformlarının ödeme hizmeti şirketleri ile çalışması yakın zamanda yasaklandı. * Bankalardan gönderilen para yatırımcının profilindeki hesaba düşüyor. Buradaki cüzdanından platformda bulunan kripto paralardan alımsatımı yapılıyor. REGÜLASYONUN ÇIKMASI BEKLENİYOR Son dönemde birçok kesimin para yatırdığı bu borsalarda henüz regülasyonların olmaması da riskleri artırıyor. Kamunun yakında kripto para piyasasına bir düzenleme getirmesi bekleniyor. Kripto para borsalarına belirli bir sermaye şartı getirmek veya işlem başına belirli bir karşılık ayırmalarını sağlamak atılabilecek adımlar arasında gösteriliyor. MERKEZ ÖDEMEYİ YASAKLADI Merkez Bankası geçtiğimiz günlerde kripto varlıkların ödemelerde doğrudan ve dolaylı olarak kullanılamayacağına dair bir yönetmelik yayınladı. İlgili düzenlemenin 30 Nisan 2021 tarihinde yürürlüğe gireceği açıklandı. VATANDAŞ KENDİNİ NASIL KORUYACAK? * Üye olmak ve aktivasyon yapmak için kimliği sisteme yüklemek ve aynı zamanda tarih, TCKN ve ismin yer aldığı bir fotoğrafı elinizde tutarak sisteme yüklemeniz yeterli. Üye olmak için başka bir şart aranmıyor. * Para çekmek veya yatırmak için cüzdandan bankaya havale veya EFT yoluyla işlem yapmak mümkün. * Kripto para alım-satım yapan platformlardan birden fazlasını kullanın. Paranızı bir yerde tutmayın. * Paranızı yatıracağınız kripto para alım-satım platformunun hangi şirketin veya grubun iştiraki olduğunu mutlaka araştırın. Şirketlerin ticaret sicillerine bakıp yönetici veya sahiplerini kontrol edin. * Yatırımınızı online işlemde olan sıcak cüzdan yerine soğuk cüzdanda tutun. Böylece paranızın kontrolü sizde olur. * Soğuk cüzdandaki şifrelemeye dikkat edin ve bu şifreyi mutlaka iyi bir şekilde muhafaza edin. * Herhangi bir borsaya girince para yatırıp çekmede sıkıntı yaşanıyor mu diye denemek gerekiyor. Aradığınız zaman bir kişiye ulaşabiliyor musunuz? Bunları test edip borsasının sağlıklı olup olmadığını test etmek de mümkün. BARIŞ ERGİN Sabah