~~Bütün eğitim kademelerinde eğitimin niteliğinin yükseltilmesi önemlidir, özellikle mesleki ve teknik liselerde, mesleki becerilerin de, kadınlara ve erkeklere toplumsal cinsiyet eşitliği temelinde kazandırılması büyük önem taşır.
Bu anlamda, Eğitim Reformu Girişimi (ERG)’nin, konu ile ilgili alanyazın taraması ve İstanbul’da Ümraniye Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi ile Şişli Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi’nden rasgele seçilmiş öğrenciler ve öğretmenlerle yapılan odak grup görüşmelerinin sonuçlarını ve çözüm önerilerini anlamlı buluyoruz.
Raporda (ERG, 2015) öne çıkan önemli bulgular şu şekildedir:
-Meslek liselerinde mesleki eğitimin kalitesi istenen düzeyde değildir. Bu nedenle öğrenciler mesleki beceri kazanma konusunda zorlanmaktadırlar. Üniversiteyi kazanamayacağını düşünen veya düşük puan nedeniyle bu tür okullara yerleştirilen öğrenciler, en azından meslek sahibi olmak beklentisiyle meslek liselerini tercih etmektedirler.
-Genç kadınlar, genç erkeklere kıyasla okul kültürü ve mesleki eğitim konusunda yeterli yönlendirme ve bilgilendirme olmadan meslek liselerine yerleşmektedirler.
-Genç kadınların paylaştıkları deneyimler göz önünde bulundurularak, okul ortamının, sınıf içi uygulamaların, okulun fiziksel yapısının ve çevresinin toplumsal cinsiyet eşitliği dikkate alınarak yeniden düzenlenmesi gerekmektedir.
-Atölyelerdeki mevcut donanımın eskiliği ve yetersizliği, öğrencilerin istihdam edildikleri alanlarda farklı materyaller ve araçlarla karşılaşacaklarını bilmeleri ve yeterince yetkinlik kazanamadan mezun olmaları, donanım konusuna özel önem verilmesini gerektirmektedir.
-Okul ve işletme işbirlikleri arasında yeterince ilişki kurulamamaktadır. Mevcut işbirliklerinin de toplumsal cinsiyet eşitliği bakış açısıyla yeniden gözden geçirilmesinde yarar olacaktır.
-Okulda edinilen beceriler ile iş piyasasında talep edilen beceriler arasında uyumsuzluk söz konusudur.
-Mezunların çalışabilecekleri sektörlerdeki işlerin niteliği ve ücretlerin düşüklüğü gençlerin işgücüne katılımını olumsuz etkilemektedir.
Araştırmanın bulguları sonucunda geliştirilen öneriler kısaca aşağıda sunulmuştur:
-Mesleki ve teknik eğitimin niteliği açısından, öğretim programları ve sınıf içi uygulamaların toplumsal cinsiyet bakış açısıyla gözden geçirilmesi gerekmektedir.
-Okul ortamlarında genç kadınların okuldaki varlığı dikkate alınarak, kullanılan alanlar toplumsal cinsiyet eşitliğine duyarlı şekilde yeniden düzenlenmelidir.
-Okulda genç kadınlara göre sayıca fazla olan genç erkeklerin, kadınlara yönelik tutum ve davranışlarının toplumsal cinsiyet eşitliği açısından olumlu yönde geliştirilmesini sağlayacak adımlar atılmalıdır.
-Öğretmenlerin ve idarecilerin mesleki gelişim etkinlikleri, okul ve sınıf içinde toplumsal cinsiyet eşitliğinin geliştirilmesine katkı sağlayacak biçimde yeniden düzenlenmelidir.
-Okullarda giderek azalan rehberlik saatlerinin önemi ve işlevi artırılarak, toplumsal cinsiyet eşitliğini dikkate alan uygulamalarla özellikle genç kadınların mesleki gelişim ve istihdam alanlarında rehberlik hizmetlerinin güçlendirilmesi sağlanmalıdır. Bu hizmeti veren öğretmenlerin toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda farkındalık kazanmış olmaları gerekmektedir.
-Mesleki ve teknik liselerde öğrencilerin motivasyonlarını artırıcı bir etki olması açısından daha çok sosyal etkinliğin uygulamaya geçmesi ve bu etkinliklerin toplumsal cinsiyet farkındalığını yükseltecek unsurlar içermesi gerekmektedir.
-Mesleki ve teknik liselerin, sosyoekonomik açıdan dezavantajlı ve akademik başarısı düşük öğrencilere ve daha çok genç erkeklere uygun okullar olduğu yönündeki algıların ve bu algıları besleye politikaların değişmesi gerekmektedir. Bu amaçla, toplumsal cinsiyet eşitliğini
de hedefleyerek, mesleki ve teknik eğitimin niteliğinin artırılmasına yönelik politikalar tasarlanmalıdır.
-Mesleki ve teknik liselerde tercih edilen bölümlerdeki mesleki staj uygulamalarının niteliği ve işgücü piyasasındaki taleple ilişkisi toplumsal cinsiyet eşitliği bakış açısıyla incelenmelidir.
-Genç kadınların kazandığı mesleki becerilerin işgücü piyasasında kullanılabilmesi desteklenmelidir.
-İl istihdam ve mesleki eğitim kurullarının katılımcı ve toplumsal cinsiyet eşitliğini destekleyen bir bakış açısıyla programları değerlendirmeleri önemlidir.
Kaynaklar
ERG, 2015. Meslek Liselerinde Toplumsal Cinsiyet Eşitliği. İstanbul.
