Öğretmenler, yaptıkları görev karşılığında maaş ve ekders ücreti altında iki tür ücret alır. Sınıf öğretmenleri girdikleri haftalık 30 saat dersin 18 saatini maaş karşılığı, 12 saatini ekders olarak; branş öğretmenleri ise 15 saatini maaş, 15 saatini de ekders ücreti olarak alır. Ayrıca bütün öğretmenler girilen her 10 saat karşılığı, 1 saat planlama ücreti alır. Toparlayacak olursak sınıf öğretmenleri haftalık 15 saat, branş öğretmenleri de 18 saat ekders ücreti alır. 1 saat ekders ücretinin net 9.5 tl olduğu düşünülürse öğretmenler 1 ay izin almaksızın görev yaptıklarında, 550-650 tl arası ekders ücreti alır. (Meslek dersi öğretmenlerinin ve idarecilerin ekders saatleri okul türüne ve yapılan göreve göre değişiklik gösterir.)
Ekders ücreti, fiilen derse girilen durumlarda alınır. Ancak bazı durumlarda derse girilmeden de bu ücretler ödenebilir. Bu durumlar MEB Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ekders İlişkin Kararın “Ders görevinin yapılmış sayılacağı hâller” başlıklı bölümünde yer alan 16.maddesinin b bendinde şu şekilde düzenlenmiştir; “…millî bayramlar nedeniyle tatil edilen günlerde(1) ders görevlerini yerine getiremeyen yönetici ve öğretmenler, bu sürelerde üzerlerinde bulunan aylık karşılığı ders, varsa ek ders, ders niteliğinde yönetim ve hazırlık ve planlama görevlerini yapmış sayılırlar.”
Bu konu çeşitli tartışmalara neden olduğu için Kamu Görevlileri Hakem Kurulunun gündemine gelmiş ve 29.05.2012 tarihli ve 2012/1 sayılı Kararla “II. Eğitim, Öğretim Ve Bilim Hizmet Koluna İlişkin Hükümler” bölümü “Ders görevinin yapılmış sayılacağı haller” başlıklı 24. maddesi şu şekilde düzenlenmiştir. “01.09.2012 tarihinden geçerli olmak üzere, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı örgün ve yaygın eğitim kurumlarında ders yılı içerisindeki iş günlerinde genel idari izinli olmaları sebebiyle eğitim ve öğretim faaliyetlerini fiilen yerine getiremeyen yönetici ve öğretmenler ile öğrencilerin çeşitli nedenlerle sınıf veya okul bütünlüğünde izinli sayılmaları sebebiyle eğitim ve öğretim faaliyetlerini fiilen yerine getiremeyen yönetici ve öğretmenler, bu sürelerde üzerlerinde bulunan aylık karşılığı ders, varsa ek ders, ders niteliğinde yönetim, hazırlık ve planlama görevlerini yapmış sayılırlar.”
Gelinen aşamada öğretmen ve yöneticiler milli bayramlar, idari izinler ve çeşitli nedenlerle okul ve sınıf bütünlüğünde izinli olduklarında da ekders görevini yapmış sayılarak ekders ücreti alır. Ekders ücreti alınmamasının tek istisnası dini bayramlar, yılbaşı tatili ve 1 Mayıs tatili günlerine denk gelen ekders ücretidir.
Bu konuda önemli bir durum da, okula gelinmeyen durumlarda kesilmesi gereken ekders ücretlerinin günlük olarak hesaplanmayıp, haftalık olarak dikkate alınmasıdır. Ek derslerin hesaplanma yöntemi “Milli Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Kararın yürürlüğe girdiği 01.12.2006 tarihinden itibaren başlamıştır. Kararın uygulanmasıyla ilgili 27.02.2007 tarih ve 2007/19 Sayılı Genelge yayınlayan MEB, sorunun başlamasına neden olmuştur. Genelge’nin 4. maddesinin 2.paragrafındaki hüküm şu şekildedir; "Buna göre; Kararın 8'inci maddesi kapsamında yerine getirilen ders görevleri öncelikle aylık karşılığı, aylık karşılığı ders görevlerini dolduranlar bakımından ise ek ders ücreti karşılığı değerlendirilecektir. Ancak, bu kapsamda cumartesi ve Pazargünleri ile yarıyıl ve yaz tatillerinde yerine getirilen ders görevleri, aylık karşılığı ders görevinin doldurulup doldurulmadığına bakılmaksızın ek ders ücreti karşılığına verilecektir.”
Bu hükme göre, öğretmenler girdikleri ders saatine göre değişmekle birlikte günde en an 6 saat derse girer. 2006 yılına kadar derse girmedikleri 1 gün için 3 saat ekders ücreti kesilirken, bu yıldan itibaren ekders ücretleri haftalık olarak hesaplanmaya başlanmış ve derse girilmeyen her gün için 6 saat ekders ücreti kesilmeye başlanmıştır. Bu durumda 2 gün okula gelmeyen bir öğretmenin 12 saat ekders ücreti ve 2 saat de planlama ücreti kesilerek, o hafta içinde alabileceği 15 saat ekders ücretinin 14 saati kesilmiş oluyor. Yani o hafta okula devam etse bile sadece 1 saat ekders ücreti alabiliyor.
Öğretmenler için adeta ceza niteliğinde olan bu durum en son geçen hafta, Kurban Bayramı’nın pazartesi ve Salı günlerine denk gelmesiyle yaşandı. Bayram tatili sonrası 3 gün okula devam eden öğretmenler, o hafta için ekders ücreti alamadı. 2006 yılından bu yana yaşanan bu durumun hakkaniyetle bağdaşır bir yanı yoktur. MEB, bu sorunun çözülmesi için ya dini bayramları da, ders görevinin yapılmış sayılacağı hâller kapsamına almalı ya da okula gelinmeyen günler için kesilen ekders ücretini günlük olarak hesaplamalıdır.
Kaynaklar
MEB, (2014 http://mevzuat.meb.gov.tr/html/11707_0.html Erişim Tarihi: 12.10.2014
MEB, (2014) http://mebk12.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/78/05/211358/dosyalar/2014_01/10014418_20142015y%C4%B1llar%C4%B1ekderskararlar%C4%B1topluszlemehkml.pdf Erişim Tarihi: 12.10.2014
RG, (2014) http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/06/20120601-21.pdf Erişim Tarihi: 12.10.2014
