Çağdaş dünyada, eğitimde fırsat eşitliği hakkına, normal gelişim gösteren bireyler gibi özel gereksinimli olan bireylerin de sahip olduğu anlayışı tartışmasız kabul edilen bir gerçekliktir. Bu bireyler ancak bu şekilde toplumun bir parçası olarak yaşamlarını sürdürebilirler. Özel gereksinimli bireylerin eğitimi de iki şekilde gerçekleştirilebilir; bunlardan biri ayrı eğitim, diğeri ise birlikte eğitimdir. Ayrı eğitim, özür durumu dikkate alınarak geliştirilen programlar ve özel eğitim personeli tarafından gerçekleştirilir. Birlikte eğitim ise özel gereksinimli ve normal gelişim gösteren bireylerin normal sınıf öğretmenleri tarafından aynı sınıfta eğitilmeleridir (Atıcı, 2014).
Özel gereksinime muhtaç bireylerin toplum hayatında bağımsız yaşayabilmelerinde önemli olan diğer bir etmen de onlara özel eğitim aracılığıyla gereksinim duydukları bilgi ve becerileri kazandırmaktır. Bu da özel eğitim ile olmaktadır. Özel gereksinimli öğrencilerin eğitiminde en az kısıtlayıcı eğitim ortamı önerilmektedir. Bu eğitim ortamında öğrencinin normal yaşıtlarıyla bir arada bulunması ile gereksinimlerinin en üst düzeyde karşılanması hedeflenmektedir (Kırcaali-İftar, 1998).
Kırcaali-İftar (1992) kaynaştırmayı “özel gereksinimli öğrencinin gerekli destek hizmetler sağlanarak, tam ya da yarım zamanlı olarak kendisi için en az kısıtlayıcı eğitim ortamı olan normal eğitim sınıflarında eğitim görmesidir” şeklinde tanımlamaktadır.
Halen eğitim sisteminin bütün kademelerinde akranlarıyla birlikte eğitim hakkından yararlanmaya çalışan kaynaştırma öğrencilerinin, eğitim hayatlarının sanılanın aksine hiç de kolay geçmediği bilinmektedir. Öncelikle birçok eğitimci çok çeşitli nedenlerle sınıfında kaynaştırma öğrencisi görmek istememektedir. Kaynaştırma öğrencilerini, sınıf disiplinini bozan, sınıf başarı ortalamasını düşüren birer unsur olarak görmektedirler.
Eğitimciler arasında sıkça tartışılan bir başka konu da kaynaştırma öğrencilerinin Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı (BEP) ile birlikte birebir eğitim almalarının, onlar için daha yararlı olacağı şeklindedir.
İşte bu anlamda MEB’in uygulamaya koyduğu Destek Eğitim Odası, çok anlamlı ve çok yerinde bir uygulama olmuştur. Bu uygulama, okul ve kurumlarda, kaynaştırma/bütünleştirme yoluyla eğitim uygulamaları kapsamında yetersizliği olmayan akranlarıyla birlikte aynı sınıfta eğitimlerine devam eden özel eğitim ihtiyacı olan öğrencilerin sunulan eğitim hizmetlerinden en üst düzeyde yararlanmaları amacıyla özel araç-gereçler ile eğitim materyalleri sağlanarak oluşturulmuş eğitim ortamlarıdır (orgm, 2015).
Destek eğitim odası, il/ilçe özel eğitim hizmetleri kurulunun önerisi doğrultusunda il/ilçe millî eğitim müdürlükleri tarafından açılır. Bu kapsamda izlenmesi gereken işlem basamakları aşağıda yer almaktadır;
-İl/ilçe özel eğitim hizmetleri kurulu tarafından kaynaştırma/bütünleştirme yoluyla eğitim uygulaması kapsamında okul/kuruma yerleştirilen özel eğitim ihtiyacı olan öğrenciler için her tür ve kademedeki okul/kurumlar bünyesinde il/ilçe milli eğitim müdürlüklerince destek eğitim odası açılır.
-Destek eğitim odasında eğitim alacak öğrenci sayısına göre okulda veya kurumda birden fazla destek eğitim odası açılabilir.
-Açılış onayları, açılacak her bir destek eğitim odası için ayrı ayrı olacak şekilde bir defa alınır.
-Özel eğitim ihtiyacı olan öğrencilere yönelik okulun fiziki şartları, öğrenci sayıları, yetersizlik türleri ve yetenek alanları göz önünde bulundurularak ayrı destek eğitim odaları açılabilir.
-Fiziki şartları nedeniyle destek eğitim odası açılamayan okullarda il/ilçe milli eğitim müdürlüklerinin onayı doğrultusunda fen laboratuvarları, resim atölyeleri, müzik odaları vb. uygun alanlar destek eğitim odası olarak kullanılabilir.
Sınıfında kaynaştırma öğrencisi olan bir eğitimci olarak, kaynaştırma/bütünleştirme öğrencileri için çok önemli kazanımları olacak; önceki yıllarda pilot uygulamalarla da deneyimlenin ‘Destek Eğitim Odası’ uygulamasını hayata geçirmesinden dolayı MEB’i alkışlıyor, bu uygulamanın anlamlı ve yerinde bir uygulama olduğunu tekrar ifade ederek, ilgili öğrencilerimize ve velilerine hayırlı olmasını diliyoruz.
Kaynaklar
Atıcı, R.(2014). KAYNAŞTIRMA ÖĞRENCİLERİNİN OKUL HAYATINDA YAŞADIĞI ZORLUKLAR. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 9/5 Spring 2014, p. 279-291, ANKARA-TURKEY
KIRCAALİ- İFTAR, G. (1992). “Özel Eğitimde Kaynaştırma”, Eğitim ve Bilim. Sayı: 16, 45-50.
KIRCAALİ- İFTAR, G. (1998). “Özel gereksinimli Bireyler ve Özel Eğitim”, S. Eripek (Ed.), Özel Eğitim, (1-14) Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
ORGM, (2015) Destek Eğitim Odası. http://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2015_07/24014806_destekodasi2.sra.pdf
